• 2019/04/12

Komitetowi ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej przedstawiono raport „cieni”

Komitetowi ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej przedstawiono raport „cieni”

W związku z wdrożeniem do litewskiego ustawodawstwa Międzynarodowej konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej, Europejska Fundacja Praw Człowieka (EFHR) wspólnie z Litewskim Centrum Praw Człowieka (LCHR), przedłożyła alternatywny raport Komitetowi ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej (CERD). Powyższą Konwencję Litwa ratyfikowała w 1998 roku.

Celem tak zwanego raportu „cieni” jest dostarczenie dodatkowych, alternatywnych informacji związanych z dziewiątym i dziesiątym okresowym sprawozdaniem Litwy w ramach Konwencji oraz zajęcie się głównymi kwestiami praw człowieka na Litwie.

Pomimo tego, że Litwa poczyniła pewne postępy we wdrażaniu poprzednich zaleceń, niektóre kwestie zostały zignorowane, a prawa człowieka pozostają głównym wyzwaniem dla kraju. W celu zwalczania dyskryminacji i ochrony grup marginalizowanych w społeczeństwie, Litwa potrzebuje nowego kierunku politycznego i planów działań.

Organizacje pozarządowe wskazują kluczowe problemy w różnych obszarach. Najbardziej aktualne zagadnienia dotyczą mniejszości narodowych, walki z podżeganiem do nienawiści i przestępstw z nienawiści, warunków życia społeczności romskiej, osób ubiegających się o azyl i migrantów, handlu ludźmi itd.

EFHR i LCHR liczą, że raport będzie przydatny w ocenie sytuacji w zakresie praw człowieka i poprawie obecnej sytuacji.

Podsumowanie raportu „cieni”:

Prawna regulacja dyskryminacji rasowej

Pomimo zaleceń różnych organizacji międzynarodowych, litewskie ustawodawstwo nie obejmuje wszystkich podstaw dyskryminacji, takich jak kolor skóry i tożsamość płciowa.

Ustawa o mniejszościach narodowych

Ustawa o mniejszościach narodowych wygasła w 2010 r. Mimo nowych projektów, Sejm Republiki Litewskiej nie przyjął dotąd odpowiedniego aktu prawnego. Ta zwłoka jest na niekorzyść dla praw mniejszości w kraju.

Gromadzenie danych o mniejszościach narodowych i etnicznych

Brak jest odpowiednich danych na temat wskaźników ekonomicznych i społecznych mniejszości narodowych oraz etnicznych, co utrudnia analizę, a także zrozumienie sytuacji mniejszości w kraju. Niestety, obecne statystyki prawie nie odpowiadają początkowym oczekiwaniom.

Narodowa instytucja praw człowieka

Na podstawie zaleceń CERD, w roku 2017 instytucja Sejmowego Kontrolera uzyskała status Narodowej Instytucji Praw Człowieka. Monitoring praw człowieka pozostaje jednak utrudniony.

Finansowanie Kontrolera ds. Równych Szans i Departamentu Mniejszości Narodowych

Chociaż Komitet zalecił zwiększenie finansowania tych dwóch instytucji zajmujących się prawami człowieka, rząd zwiększył budżet Departamentu Mniejszości Narodowych i zmniejszył fundusze na rzecz Kontrolera ds. Równych Szans. Pomimo większych środków finansowych, Departament Mniejszości Narodowych, wciąż styka się z trudnościami w realizacji swoich podstawowych funkcji.

Mowa nienawiści

Mowa nienawiści pozostaje poważnym problemem na Litwie. Brak zasobów i wyraźnych działań priorytetowych nie pozwalają na właściwą reakcję na to zjawisko.

Przestępstwa z nienawiści

Na Litwie podejmowane są próby rozpoznawania i ścigania przestępstw z nienawiści. Brakuje jednak konkretnego planu zwalczania tego typu przestępstw, a na każdym etapie dochodzenia,  często występują problemy. Identyfikacja wciąż pozostaje niska, a pomoc dla ofiar jest bardzo ograniczona.

Publiczne demonstracje

Podczas zgromadzeń publicznych i demonstracji w społeczeństwie dochodzi do napięć. Np. podczas marszu nacjonalistów 11 Marca słychać hasła ,,Litwa dla Litwinów”, obecna jest nazistowska symbolika.

Społeczność romska

Sytuacja społeczności romskiej na Litwie wciąż budzi niepokój. Pomimo niektórych planów działania, Romowie nadal doświadczają dyskryminacji w zakresie prawa do mieszkania, edukacji, zatrudnienia itd.

Uchodźcy, osoby ubiegające się o azyl i bezpaństwowcy oraz przepisy antydyskryminacyjne

Pomimo istnienia przepisów antydyskryminacyjnych, sytuacja osób ubiegających się o azyl i uchodźców w kraju jest złożona. Przepisy prawne i polityka nie obejmują ich integracji, co często prowadzi do dyskryminacji podczas zatrudnienia czy znalezienia lokum. Większość mieszkańców Litwy ma wobec w/w osób negatywne nastawienie, co stanowi główną przeszkodę w ich udanej integracji.

Handel ludźmi

Obowiązujące na Litwie przepisy prawne odpowiadają w stopniu minimalnym międzynarodowym standardom eliminacji handlu ludźmi, brakuje kompleksowej strategii, skutecznych gwarancji i usług dla ofiar, wsparcia finansowego i właściwej współpracy międzyinstytucjonalnej.

Odszkodowania dla ofiar dyskryminacji rasowej

Dyrektywa unijna w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw nie jest na Litwie skutecznie wdrażana, co podważa ochronę i potrzeby ofiar dyskryminacji rasowej. Ofiarom nie gwarantuje się odpowiedniej ochrony, wsparcia i gwarancji sądowych.

Raport państwa litewskiego zostanie przeanalizowany podczas 98. sesji wiosennej. Spotkanie z delegacją litewską będzie transmitowane na żywo w dniu 30 kwietnia od godz. 13:30 do 14:45 za pośrednictwem platformy: http://webtv.un.org/. Raporty przedłożone przez Litwę, jak również spostrzeżenia sektora pozarządowego, są dostępne na stronie internetowej CERD.

2.8 MiB
172 Downloads

Powiązane artykuły

Spór o znaki diakrytyczne w pisowni imion i nazwisk

Spór o znaki diakrytyczne w pisowni imion i nazwisk

W dniu 4 marca 2024 r. Sąd Rejonowy w Wilnie wydał orzeczenie w sprawie Pana Jarosława…
Ochrona mniejszości narodowych – prace nad zmianami legislacyjnymi

Ochrona mniejszości narodowych – prace nad zmianami legislacyjnymi

Sejm Republiki Litewskiej tuż przed końcem swojej kadencji zajmie się opracowaniem aktów prawnych dotyczących m.in. ochrony…
Stanowisko Europejskiej Fundacji Praw Człowieka w sprawie niepewnej przyszłości szkół dla mniejszości narodowych na Litwie

Stanowisko Europejskiej Fundacji Praw Człowieka w sprawie niepewnej przyszłości szkół dla mniejszości narodowych na Litwie

Ministerstwo Oświaty, Nauki i Sportu po raz kolejny wypowiada się w sprawie szkół mniejszości narodowych. Ministerstwo…