Europejska Fundacja Praw Człowieka interweniuje w sprawie praw uczniów i rodziców Gimnazjum im. Władysława Syrokomli w Wilnie

Do EFHR zwrócili się o pomoc zaniepokojeni rodzice. Uczniowie i nauczyciele za kilka dni mieli wrócić do swoich klas gimnazjum im. Władysława Syrokomli w Wilnie. Niestety w ostatniej chwili okazało się, że w związku z przedłużającym się remontem, do stycznia nauka ma odbywać się w pięciu różnych miejscach w Wilnie. Z interaktywnej mapy*, którą Państwu przedstawiamy, wynika, że odległości między szkołami są dość duże (np. odległość między Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie i Szkołą Podstawową na Antokolu wynosi około 10 kilometrów). Przykładowo, jeżeli rodzina mieszka w pobliżu Gimnazjum im. Władysława Syrokomli i jedno z trojga dzieci uczęszcza do Szkoły Podstawowej na Antokolu, drugie do Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie, a trzecie dziecko trzeba zawieźć do budynka biurowego przy ul. Panerių. 26, to dowiezienie dzieci na zajęcia zajmie rodzicowi najmniej ~45 minut.

*Mapa szkół. Klikając na poszczególne elementy, mogą Państwo zdobyć więcej informacji o obecnych lokalizacjach.

Z informacji przekazanych EFHR rodzice nie byli konsultowani przed podjęciem decyzji i takiej realokacji dzieci. Nie przeprowadzono ankiety w celu wyjaśnienia ich potrzeb, wyzwań i wątpliwości. Według ankiety przeprowadzone przez rodziców z własnej inicjatywy wynika, że tylko 5 z 18 rodziców opowiedziało się za tym, aby ich dzieci uczyły się w biurowcu przy ul. Paneriai 26. Pozostali rodzice opowiadali się za kształceniem na odległość. Podobnie jest z klasą 6. Tylko rodzice jednej klasy opowiedzieli się za tym, aby ich dzieci uczyły się w omawianym pomieszczeniu biurowym.

Rodzice są zaskoczeni brakiem informacji o warunkach bytowych w nowych budynkach oraz o braku informacji o bezpieczeństwie ich dzieci. Podobno także nauczyciele nie byli w nowych pomieszczeniach.

Dodatkowo według rodziców na ul. Panerių i okolicznych ulicach panuje spory ruch i dlatego nie wydaje się on wystarczająco bezpieczny dla dzieci.

Największym problemem wynikającym z nagłej zmiany jest zapewnienie odpowiedniej logistyki. Jak już wcześniej wspomniano, trudno jest sobie wyobrazić, jak na przykład matka trójki dzieci, z których jedno będzie uczęszczało do szkoły Podstawowej na Antokolu, drugie do Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie, a trzecie do budynka biurowego przy ul. Panerių. 26, zdoła dowieźć je na zajęcia rozpoczynające się o tej samej porze.

W związku z powyższym EFHR skontaktowała się telefonicznie zarówno z dyrekcją szkoły jak i Samorządem Miasta Wilna w celu wyjaśnienia zaistniałej sytuacji i znalezienia odpowiednich rozwiązań. To co udało się ustalić EFHR to:

1) Kwestia przeprowadzenia ankiety dla rodziców nie była rozpatrywana, ponieważ z nieznanych powodów uznano ją za niewykonalną. Według Ministerstwa Edukacji, Nauki i Sportu nie jest już możliwe 100% kształcenie na odległość, z wyjątkami dla klas 5-8 i 9-12, które mogą mieć odpowiednio 10% i 30% tej opcji.

2) Samorząd, udzielając odpowiedzi na pytanie o zapewnienie rekompensaty dla nauczycieli, wskazał, że nauczyciele mają dostęp do bezpłatnego transportu publicznego.

3) Dyrekcja gimnazjum, udzielając odpowiedzi na pytanie o rozwiązanie kwestii dotyczących logistyki i zapewnienia dostępu do autobusów szkolnych, oświadczyła, że obecnie rozpatrywane są potrzeby uczniów, ale już teraz wiadomo, że nie wszystkie dzieci będą mogły skorzystać z takiego dostępu. W celu ustalenia tych informacji dyrekcja gimnazjum zaleca przeprowadzenie rozmów na ten temat z nauczycielami i administracją. Zostaliśmy poinformowani, że dla 27 z 60 uczniów uczęszczających do jednej z najbardziej oddalonych szkół (klasy przedszkolne), transport zostanie zapewniony przez Samorząd. Samorząd nie może podać konkretnej daty, do której wszystkie kwestie logistyczne zostaną rozwiązane, ale ostrzega, że jest mało prawdopodobne, aby udało się to zrobić przed 1 września. Rekompensata finansowa dla tych, którzy nie mają trudności z dotarciem do szkoły nie była rozpatrywana.

4) Dyrekcja gimnazjum, udzielając odpowiedzi na pytanie o informowanie rodziców o stanie realizacji prac remontowych w gimnazjum, stwierdziła, że w każdą środę zaplanowane jest spotkanie pomiędzy przedstawicielami samorządu, administracji szkolnej i firmy wykonującej prace. W przyszłości planowane są podobne spotkania raz lub dwa razy w miesiącu z komitetem rodzicielskim i zastępcą burmistrza, aż do zakończenia prac w grudniu, tak aby wszyscy byli poinformowani o rozwoju sytuacji.

Europejska Fundacja Praw Człowieka wystosowała do tych obu instytucji pismo o udzielenie informacji w sprawach dotyczących m.in.:

1) możliwości przewidzenia konieczności dalszych prac remontowych w gimnazjum i wcześniejszego poinformowania wszystkich zainteresowanych;

2) powodów rezygnacji z przeprowadzenia ankiety wśród rodziców uczniów w celu rozpatrzenia możliwości organizacyjnych nauczania na odległość;

3) wyznaczenia terminu rozwiązania kwestii logistyki;

4) zapewnienia nauczycielom i uczniom w nowych placówkach warunków nie gorszych niż dotychczasowe.

EFHR przypomina, że:

Prawo dziecka do edukacji przewiduje Konwencja Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka, do której Litwa przystąpiła w 1992 r.

Na Litwie prawo dziecka do edukacji przewiduje Konstytucja, a także określa Ustawa o oświacie oraz Ustawa ramowa o ochronie praw dziecka. Co więcej, Ustawa o oświacie daje rodzicom prawo wymagać aby edukacja była wysokiej jakości. Według Ustawy o oświacie uczniowie mają prawo do nauki oraz nauczyciele mają prawo do pracy w środowisku, w którym panuje wzajemny szacunek oraz psychiczne i fizyczne bezpieczeństwo.

Według wymogów higienicznych dla szkół, w szkole obowiązkowo ma być miejsce przystosowane do wygodnego spożycia posiłków przy stole – stołówka; obowiązują wymogi odnośnie toalet: na każdym piętrze szkoły muszą być oddzielne toalety dla chłopców i dziewczyn, a liczba toalet ma być proporcjonalna liczbie uczniów – 1 toaleta na dwudziestu uczniów; a także ma być sala sportowa z odpowiednim wyposażeniem, w której okna i lampy muszą być ochronione od rozbicia.

Kodeks pracy nakazuje pracodawcom (szkole) stworzyć warunki pracownikom (nauczycielom) wykonywać swoje funkcje, a także zapewnić niezbędne wyposażenie. Według postanowienia ogólnego dotyczącego ustalania harmonogramu czasu pracy, pracodawcę (szkołę) obowiązują normy określające maksymalny czas pracy oraz minimalny okres odpoczynku, które także przewiduje kodeks pracy.

EFHR staje na straży praw dzieci, którzy muszą mieć zapewnione godziwe i bezpieczne warunki nauki, oraz odpowiedni transport. EFHR będzie na bieżąco monitorowała sytuację i nieustannie interweniowała. Każdy rodzić może zwrócić się do EFHR w celu udzielenia pomocy prawnej. Jesteśmy dostępni pod numerem tel. + (370) 691 50 822) oraz adresem e-mail: info@efhr.eu.